een eeuwenoude afbind techniek
Textiel Factorij onderzoekt de handelsrelatie tussen Nederland en India tijdens de 17e eeuw. Door Nederlandse kunstenaars en vormgevers met Indiase ambachtslieden te verbinden, worden de artistieke en zakelijke banden tussen deze landen opnieuw geactiveerd.
9 de generatie ambachtslieden
Eind deze maand bezoeken vijf Indiase ambachtslieden Nederland. De meesten komen uit families die al negen generaties lang hun vak beoefenen. Eén van hen is Jabbarbhai. Hij is meester in bandhani, een verfijnde tie & dye techniek. Nadat zijn familie een andere richting in was geslagen, besloot hij met zijn broer deze ambacht weer nieuw leven in te blazen. Bandhani is een afbindtechniek, waarbij textiel wordt afgebonden met kleine knoopjes. Vervolgens wordt het textiel geverfd in diverse kleurbaden.
Bandana’s
Bandhani wordt vooral in het oosten toegepast. Eind van de 17e eeuw vond deze techniek zijn weg naar Europa in de vorm van rode en zwarte zakdoeken, ook wel ‘bandana’s’ genoemd, afgeleid van het woord bandhani. Tegenwoordig worden de sjaals in allerlei hedendaagse kleuren vervaardigd. Als ambachtsman moet Jabbarbhai dagelijks concurreren met snelle productieprocessen. Er zijn momenteel veel imitatie bandhani-doeken in de omloop.
Het ontrafelen van dessins
Voor Textiel Factorij is kunstenaar Marloeke van der Vlugt naar India afgereisd om in de werkplaats van Jabbarbhai de techniek Bandhani te onderzoeken en te leren. Van der Vlugt vertelt: “Ik heb voor deze 5000 jaar oude techniek gekozen omdat deze direct een fysieke ervaring oproept. Het maken van zeer kleine knoopjes in delicaat zijde of dun katoen. Het ‘braille’ effect van de gebonden stof die doet denken aan een gekreukelde huid of een oude landkaart, iets wat je aan moet raken. Het strategisch doordenken van de verschillende kleurcombinaties die ontstaan door de geknoopte stof meerdere keren onder te dompelen in kleurbaden. Het wachten en uiteindelijk het voorzichtige, trage ontrafelen van het resultaat. De Bandhani techniek is een gracieuze en delicate manier van dessins ontwikkelen; een eenvoudige maar precieze choreografie voor de handen die leidt tot een lange lijn van kleine verhalen. Elk knoopje is uniek en vormt het handschrift waaraan je de auteur kan herkennen.”
Masterclasses
Op zaterdag 1 en zondag 2 december kunnen masterclasses gevolgd worden bij Kirit Chitara (Mata ni Pachedi), bij Abduljabbar Khatri (clamping en tie & dye), Ghanshyambhai Gajjar (block carving), Shamji Vishram Siju (weaving) en Sufiyan Khatri (block printing). Ook is het mogelijk om samenwerking te zoeken met deze ambachtslieden. Kosten: € 350,- per workshop. Studententarief: € 250,- per workshop.